Poznajemy budowę i czynność nerki człowieka

"Każdy z nas ma w swoim organizmie dwa narządy, wytwarzające mocz.

Są nimi nerki, które swoją budową przypominają nasiona fasoli.

Nerka ma zaledwie 120 do 200 gram i jedynie 11 do 12 cm długości.

Kolor nerki jest zbliżony do ciemnoczerwonego, przechodzącego w kolor brązowy.

Lokalizacja tego parzystego narządu to obie strony kręgosłupa, na wysokości odcinka lędźwiowego.

Lewy brzeg nerki jest uwypuklony zaś prawy jest wklęsły, występuje tam tzw. zagłębie, inaczej jest to wnęka z której uchodzi żyła, a wchodzi tętnica.

Mocz z nerki wyprowadzany jest moczowodem, jest on wytworem miedniczki nerkowej.

Miedniczka nerkowa ma kolor biało-żółty, stanowi miejsce zbioru moczu ostatecznego, który potem jest transportowany przez moczowód do pęcherza moczowego.

Całość nerki otacza kora, stanowi ona zewnętrzną część miąższu nerki.

Składa się ona głównie z naczyń krwionośnych i ciałek nerkowych.

Wewnętrzna część nerki nazywa się rdzeniem. Zbudowany jest on z piramidek nerkowych, są one czerwonego koloru i zawsze zwrócone szczytem do miedniczki. W skład miedniczki wchodzą kanaliki nerkowe. Podstawowa jednostka budulcowa nerki jest nefron. Zbudowany jest on z ciałka nerkowego złożonego z pętli naczyń krwionośnych tworzących kłębuszek nerkowy. Naczynia włosowate kłębuszka (30 – 40 pętli) otoczone są torebką Bowmana. Z kłębuszka wychodzi kanalik nerkowy.

Funkcja nerek: jest to usuwanie zbędnych produktów przemiany materii takich jak mocznik, kreatynina i kwas moczowy. Usuwane także są substancje, których jest zbyt dużo w naszym organizmie np. woda. Nerki również wydzielają enzym reninę, która podwyższa ciśnienie krwi oraz hormon erytropoetynę, który pobudza produkcje erytrocytów (erytropoezę) w szpiku kostnym. Ważną funkcją nerek jest, także regulacja wchłaniania wapnia i fosforu z przewodu pokarmowego poprzez aktywna syntezę witaminy D3.

Proces powstawania moczu:

1. Filtracja – przesączanie składników osocza krwi w kłębuszku nerkowym. Krew transportująca szkodliwe lub zbędne produkty przemiany materii wpływa tętniczka doprowadzająca do kłębuszka naczyń włosowatych. Mocz pierwotny – zgromadzony w kłębuszku nerkowym ma przybliżony skład do osocza krwi.

2. Resorpcja – Odzyskiwanie potrzebnych organizmowi składników w kanalikach nerkowych. Następuje wchłanianie składników potrzebnych organizmowi z powrotem do krwi w optymalnych dla niego ilościach. Mocz pierwotny przepływa przez kanalik nerkowy i ulega zagęszczeniu, stając się tym samym hipertonicznym do osocza, w ten sposób powstaje mocz ostateczny. Zagęszczenie moczu polega na wchłanianiu zwrotnym. Aktywnie do krwi pobierane są aminokwasy, glukoza. Biernie natomiast woda i jony.

3.Sekrecja – zachodzi na końcowym odcinku nefronu, polega ona na usuwaniu do moczu leków i amoniaku. Następnie mocz ostateczny jest transportowany przez moczowód do pęcherza moczowego, a potem usuwany na zewnątrz przez cewkę moczowa” Roksana i Eliza klasa II d

"Nerki stanowią swego rodzaju filtr oczyszczający osocze krwi z pewnych substancji. W większości są to końcowe produkty przemiany, takie jak mocznik, kreatynina, kwas moczowy, które jeśli nagromadzą się w ustroju w większej ilości mają działanie toksyczne i dlatego muszą być stale z ustroju wydalane. Nerki wydalają także wiele substancji obcych, które nie uległy całkowitemu rozkładowi, jak np liczne leki. Nerki pełnią także bardzo ważną rolę w regulacji równowagi wodno-elektrolitowej, kwasowo-zasadowej oraz utrzymaniu stałego ciśnienia osmotycznego i pH środowiska wewnętrznego.Niezależnie od tego wszystkiego nerka wytwarza dwie ważne substancje - reninę, która pośredniczy w utrzymaniu ciśnienia tętniczego i objętości krążącej krwi, oraz erytropoetynę- czynnik stymulujący wytwarzanie krwinek czerwonych.

Na przekroju podłużnym nerki widnieją dwie warstwy - zewnętrzna, zwana korą nerki, i wewnętrzna - rdzeń nerki. Rdzeń układa się w postaci trójkątnych pól, zwanych piramidami nerkowymi, pomiędzy które wchodzi kora tworząc tzw. słupy nerkowe. Wcięcie brzegu przyśrodkowego nadające nerce jej charakterystyczny kształt nazywa się wnęka nerkową. Przez wnękę wchodzą do nerki naczynia nerkowe i moczowód. We wnętrzu nerki bliżej wnęki znajduje się miedniczka nerkowa, która na zewnątrz przechodzi w moczowód, a do wnętrza nerki rozgałęzia się na 2-3 kielichy nerkowe większe , które z kolei dzielą sie na kielichy nerkowe mniejsze. Te ostatnie w liczbie ok 10obejmuja zaokrąglone końce piramid nerkowych tworzących brodawki nerkowe... Emilia II d, VII LO w Toruniu"

Jak wykonać doświadczenie chromatografii bibułowej metodami domowymi ?

Przygotowanie zestawu:

- bibuła,

- słoik,

- coś na czym zwiniemy bibułę np. ołówek,

- aceton,

- badany roztwór (czarny flamaster)

Opis doświadczenia:

1. W pobliżu krawędzi bibuły nanosi się krople badanego roztworu.

2. Pasek bibuły z naniesioną próbką umieszczamy w tzw komorze chromatograficznej ( w naszym przypadku w słoiku)

3. Komora chromatograficzna powinna zawierać warstwę acetonu tak, aby tylko koniec bibuły zanurzał się w rozpuszczalniku.

Obserwacja:

Dzięki zjawisku włoskowatości aceton „wędruje” w górę paska, „zabierając” ze sobą substancje wchodzące w skład tuszu od flamastra.

Przygotowały: Eliza i Roksana II d, VII LO w Toruniu

Badanie rozpuszczalności glukozy i skrobi w wodzie.

Odczynniki: skrobia, glukoza, woda.

Sprzęt: bagietka, dwa szklane naczynia

Przebieg doświadczenia :

Do dwóch naczyń wlewamy po 200 ml wody. Do zestawu numer 1 wsypujemy dużą łyżkę glukozy, a do zestawu numer 2 łyżkę skrobi.

Następnie mieszamy zawartość obu naczyń. W zestawie nr 1 powstał klarowny roztwór, natomiast w zestawie nr 2 obserwujemy zmętnienie roztworu.

Po upływie 5 minut widzimy że glukoza w pierwszym naczyniu rozpuściła się. Natomiast skrobia w drugim naczyniu opadła na dno nie rozpuszczając się w wodzie.

Wnioski:

"Cukry proste są cegiełkami, z których zbudowane są wszystkie węglowodany. Najważniejszym dla ustroju cukrem prostym jest glukoza (cukier gronowy). Wszystkie wyższe organizmy zwierzęce czerpią przede wszystkim energię z rozpadu tego właśnie cukru. Glukoza, podobnie jak inne heksozy oraz disacharydy, jest dobrze rozpuszczalna w wodzie, przez co ma właściwości osmotycznie czynne, proporcjonalne do jej stężenia w roztworze. Niezależnie od tego, w jakiej postaci węglowodany zostaną spożyte, spalone zostają tylko wtedy, jeżeli ulegną zamianie na cukier prosty. Natomiast wielocukry, czyli polisacharydy są zbudowane z większej liczby grup jednocukrowych. Najpospolitszym wielocukrem roślinnym jest skrobia. Jest ona zazwyczaj trudno rozpuszczalna w wodzie i tworzy roztwory koloidalne. Złożone wielocukry, zanim zostaną rozłożone na cukry proste muszą ulec wielokrotnemu trawieniu przez serię enzymów hydrolitycznych. Wchłonięciu mogą ulec tylko cukry proste. Po wchłonięciu w jelicie cukry te przechodzą do żyły wrotnej i dalej do wątroby. Glukoza przekształcana jest w nierozpuszczalną postać zapasową – glikogen, czyli swego rodzaju „skrobię zwierzęcą” . W miarę zapotrzebowania zmagazynowany glikogen jest z kolei rozkładany do glukozy, która zostaje wprowadzona do krwiobiegu, aby zapewnić stały poziom cukru w organizmie.....Emilia IId, VII LO w Toruniu"

Badanie zjawiska plazmolizy

Materiał badawczy:

dwa ziemniaki

mąka ziemniaczna - 1 łyżka + dwie łyżki wody

cukier: sacharoza - 1 łyżka + dwie łyżki wody

Przebieg doświadczenia:

przekrój ziemniaki, w połówce ziemniaka wydrąż zagłębienie, do jednego z tak przygotowanych ziemniaków wlej sacharozę z wodą, do drugiego mąkę ziemniaczaną z wodą.

Nakryj każdą połówkę drugą częścią ziemianka i pozostaw na 24 godziny, po czym dokonaj obserwacji. Zapisz wnioski.

Czekam na zdjęcia i Wasze wnioski dotyczące wyników opisanego doświadczenia :)

Badanie zjawiska plazmolizy

Do przeprowadzenia tego doświadczenia potrzebne są dwa ziemniaki przekrojone na pół z wydrążonym zagłębieniem w których umieszczamy odpowiednio:

Wnioski: Plazmoliza jest jednym z najprostszych sposobów wykazania obecności w komórce błon półprzepuszczalnych. Zjawisko to można wywołać umieszczając komórkę w roztworze hipertonicznym (tzn. takim, którego stężenie jest wyższe niż stężenie związków rozpuszczonych w wakuoli). Zastosowany dla wywołania plazmolizy roztwór hipertoniczny musi być także nietoksyczny dla komórki oraz nie może należec do roztworów „uprzywilejowanych”, mogących swobodnie przenikać przez błony półprzepuszczalne. W obecności roztworu plazmolizatora różnica stężen między środowiskiem a wnętrzem komórki zostaje wyrównana wskutek wypływu wody z wakuoli, która w tych warunkach kurczy się pociągając za sobą cytoplazmę. Odstawanie cytoplazmy od ściany komórkowej nosi nazwę plazmolizy, która w zależności od stopnia utraty wody przez wakuolę , przybiera róże formy morfologiczne. Jest to jednak proces odwracalny, gdyż jeśli komórkę splazmolizowaną przeniesiemy do wody, wówczas następuje proces odwrotny – uwodnienie wakuoli i powrót cytoplazmy do normalnego położenia. Zjawisko to nosi nazwę deplazmolizy. Emilia II d, VII LO w Toruniu

Po upływie czasu obserwujemy, że ziemniak z zestawu nr 1 oddał wodę - bulwa skurczyła się. Natomiast ziemniak z zestawu nr 2 pobrał wodę gdyż bulwa napęczniała. Jest to dowodem na to, że plazmoliza zachodzi w środowisku hipertonicznym.

Wykrywanie skrobi w produktach spożywczych

Materiały badawcze:

Produkty spożywcze: kawałek jabłka, kawałek banana, 1 łyżka śmietany, 1 łyżka śmietany wymieszana z łyżeczką mąki ziemniaczanej, mąka ziemniaczana

Odczynnik: wodny roztwór płynu Lugola.

Próba kontrolna: mąka ziemniaczana z kilkoma kroplami płynu Lugola

Próby badawcze:

1. kawałek jabłka + płyn Lugola

2. kawałek banana + płyn Lugola

3. łyżka śmietany + płyn Lugola

4. łyżka śmietany ze skrobią + płyn Lugola

Opis doświadczenia:

Na produkty spożywcze nanosimy kilka kropli płynu Lugola, Obserwujemy zabarwienie jakie pojawi się na produktach.

Czekam na wnioski :)